**68: Một Cú Nhảy Vượt Thoát khỏi Bóng Tối**

**Mở đầu**

Năm 1968 là một năm đầy biến động, đánh dấu bằng những biến cố định hình thế giới theo những cách sâu sắc và lâu dài. Trên bình diện văn hóa, năm này chứng kiến sự phát triển của Phong trào Quyền Lực Đen, phong trào phản chiến và sự ra đời của văn hóa phản văn hóa. Nhưng có một khía cạnh ít được biết đến hơn của năm 68: sự ra mắt của siêu liên kết, nền tảng của Internet hiện đại.

**Sự ra đời của một ý tưởng**

Ý tưởng về liên kết được nyal mầm vào năm 1965, khi Ted Nelson, một nhà khoa học máy tính, phát triển khái niệm "hypertext", tức là văn bản được liên kết với nhau. Năm 1968, Douglas Engelbart, người tiên phong trong lĩnh vực máy tính, đã giới thiệu giao diện người dùng đồ họa (GUI) và con trỏ máy tính tại hội nghị máy tính của Viện Kỹ sư Điện và Điện tử (IEEE). Chiếc con trỏ này sẽ trở thành một thành phần thiết yếu trong việc điều hướng siêu liên kết.

**ARPANET và Link Đầu tiên**

Viện Nghiên cứu Tiên tiến Quốc phòng (ARPA) đã tài trợ cho việc phát triển ARPANET, tiền thân của Internet, vào năm 1969. Một năm trước đó, ARPA đã tài trợ cho dự án NLS (oN-Line System) do Douglas Engelbart lãnh đạo. Dự án NLS bao gồm các tính năng hypertext đầu tiên, cho phép người dùng liên kết các tài liệu và chương trình với nhau.

Vào ngày 29 tháng 10 năm 1969, Charley Kline, một nhà khoa học máy tính tại Đại học California, Los Angeles (UCLA), đã tạo ra liên kết đầu tiên giữa hai máy tính trên ARPANET. Liên kết này dẫn đến một nút lưu trữ thông tin về NLS. Đây là khoảnh khắc mang tính bước ngoặt trong lịch sử Internet.

**Những tác động ban đầu**

Những liên kết đầu tiên này chỉ được sử dụng bởi một nhóm nhỏ các nhà nghiên cứu và học giả. Tuy nhiên, tiềm năng của chúng nhanh chóng trở nên rõ ràng. Năm 1971, Tim Berners-Lee, người sau này được công nhận là cha đẻ của World Wide Web, đã viết một chương trình tại Tổ chức Nghiên cứu Hạt nhân Châu Âu (CERN) cho phép liên kết và truy cập các tài liệu khác nhau trên mạng.

Trong những năm 1980, sự phát triển của giao thức truyền tải siêu văn bản (HTTP) và ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản (HTML) đã biến hypertext trở nên dễ tiếp cận hơn với công chúng. Nhu cầu về liên kết tăng vọt khi越来越多的 trang web được tạo ra.

**Sự bùng nổ của Web**

Sự phát triển của trình duyệt đồ họa, chẳng hạn như Mosaic vào năm 1993, đã mở ra kỷ nguyên của Web trên toàn thế giới. Người dùng có thể dễ dàng nhấp vào liên kết và truy cập thông tin từ khắp nơi trên thế giới. Việc sử dụng liên kết đã tăng theo cấp số nhân, tạo ra một mạng lưới thông tin toàn cầu rộng lớn và phức tạp.

**Cú nhảy vượt thoát**

Sự ra đời của liên kết vào năm 1968 đại diện cho một bước ngoặt lớn trong lịch sử truyền thông và công nghệ. Từ những khởi đầu khiêm tốn, liên kết đã trở thành nền tảng của Internet hiện đại, biến đổi cách chúng ta thu thập, chia sẻ và tương tác với thông tin.

Liên kết đã cho phép chúng ta vượt ra khỏi những ranh giới của thế giới vật lý, kết nối chúng ta với mọi người, ý tưởng và tài nguyên từ xa. Chúng đã dân chủ hóa thông tin, trao quyền cho mọi người tham gia vào cuộc đối thoại toàn cầu và chia sẻ kiến thức của họ.

**Kết luận**

Sự ra đời của liên kết vào năm 1968 là một bước đột phá đã định hình xã hội và nền văn hóa hiện đại của chúng ta theo những cách sâu sắc. Từ sự ra đời của NLS đến sự bùng nổ của Web, liên kết đã đóng một vai trò không thể thiếu trong việc tạo ra một thế giới được kết nối hơn, nơi thông tin và ý tưởng chảy tự do trên khắp thế giới. Khi chúng ta tiếp tục tiến vào tương lai, sức mạnh của liên kết sẽ chỉ tiếp tục mở rộng, thúc đẩy sự tiến bộ, hiểu biết và đổi mới trong nhiều năm tới.